Het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP en de Nederlandse Vereniging voor Drank- en Horecawet Inspecteurs (NVDI) hebben vandaag een onderzoek (1) en een factsheet (2) gepubliceerd over de inzet van jeugdige testkopers bij het toezicht op de naleving van de alcoholleeftijdsgrens (1). De belangrijkste adviezen voor het inzetten van testkopers staan daarin concreet beschreven. 

Enkele grote gemeenten zetten met succes jonge testkopers in bij het alcoholtoezicht

Uit het onderzoek, dat in opdracht van STAP en de NVDI is uitgevoerd, blijkt dat gemeenten waar toezichthouders samen met jongeren van 17 of 18 jaar op pad gaan zeer tevreden zijn over de effectiviteit van deze wijze van werken. Men kan in korte tijd een groot aantal controles uitvoeren, waarbij de testkopers alcohol bestellen en de toezichthouder observeert. De controles zijn ook zeer effectief en dwingen respect af bij de verstrekkers. Deze methode van werken wordt o.a. toegepast door de gemeenten Eindhoven, Groningen, Rotterdam en Utrecht. De wijze van werken van deze gemeenten wordt uitvoerig beschreven in het onderzoek.

De inzet van testkopers is, mits goed uitgevoerd, juridisch aanvaardbaar  

Als de wijze waarop testkopers worden ingezet op een zorgvuldige en geprotocolleerde wijze wordt uitgevoerd is er geen sprake van ontoelaatbaar uitlokken. Jurisprudentie heeft aangetoond dat deze wijze van werken juridisch aanvaardbaar is, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Daar waar testkopers goed worden ingezet is de aanvankelijke weerstand tegen deze methode verdwenen en neemt de naleving van de leeftijdsgrens door alcoholverstrekkers toe.

Naleving van de leeftijdsgrens van 18 jaar laat nu nog ernstig te wensen over

Uit het meest recente landelijke onderzoek (3) naar de mate waarin alcoholverstrekkers de leeftijdsgrens van 18 jaar naleven, blijkt dat zij zich onvoldoende aan de wet houden:

bij 62,3% van de 2.309 aankooppogingen konden de 17-jarige mystery-shoppers van bureau Objectief alcohol verkrijgen. Vooral de cafetaria’s, de horeca, sportkantines en de webshops deden het bijzonder slecht. Keten-slijterijen en keten-supermarktketen doen het aanmerkelijk beter.

Motie Van der Staaij

Vorige week nam de Tweede Kamer een motie van Kees van der Staaij aan waarbij de regering wordt verzocht om nog dit jaar samen met de VNG een Handhavingsprotocol Drank- en Horecawet vast te stellen (Kamerstukken II, 2018–2019, 32 793, nr. 431). Ook vraagt de motie om een oproep aan gemeenten en horeca om lokaal bindende afspraken te maken die bevorderen dat de geldende normen beter worden nageleefd. Met andere woorden: het Parlement wil dat alle alcoholverstrekkers de leeftijdsgrens van 18 jaar gaan respecteren. Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft een onderzoeksbureau opdracht gegeven tot de ontwikkeling van een dergelijk protocol. STAP en de NVDI rekenen erop dat de resultaten van hun onderzoek naar de ervaringen met testkopers in het protocol worden meegenomen.

Einde persbericht

Contact:

-Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP

Dhr. ir. W.E. van Dalen, directeur 

030 6565041 / 06 53295544 ; www.stap.nl

-Nederlandse Vereniging voor Drank- en Horecawet  Inspecteurs (NVDI)

Dhr. N. Hesselink, voorzitter

06 51757518 ; www.dhwinspecteur.nl

Bronnen:

1. R. Sintenie. Testkopers: uitlokking of de uitkomst? Utrecht, STAP/NVDI, 2019. https://www.dhwinspecteur.nl/sintenie-testkopers-uitlokking-of-de-uitkomst-2/
2. R. Sintenie & W.E. van Dalen. De inzet van testkopers bij de handhaving van de alcoholleeftijdsgrens van 18 jaar (factsheet). Utrecht, STAP/NVDI, 2019. https://www.dhwinspecteur.nl/wp-content/uploads/2019/09/Factsheet-testkopers-bij-de-handhaving-van-de-alcoholleeftijdsgrens-van-18-jaar.pdf
3. Landelijk onderzoek naar de naleving van de leeftijdsgrens bij alcoholverkoop aan minderjarigen in 2018. Nijmegen, Objectief, 2019.

Kees van der Staaij heeft tijdens het Kamerdebat over het Nationaal Preventieakkoord een motie ingediend waarin de regering wordt verzocht om – in samenspraak met de VNG – het Handhavingsprotocol Drank- en Horecawet nog dit jaar vast te stellen en gemeenten en horeca op te roepen lokaal bindende afspraken te maken die bevorderen dat de geldende normen rond leeftijdsvaststelling beter worden nageleefd. Staatssecretaris Paul Blokhuis liet v.w.b. deze motie het oordeel aan de Tweede Kamer.

https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/50696

Update: de motie is door de Tweede Kamer aanvaard.

Horecauitbater Bas Hoedemakers kreeg een boete voor het schenken van alcohol aan meerderjarige mystery-guests, zonder ID-check. Hij gaat ervan uit dat de Raad van State een einde maakt aan het huidige gemeentelijke leeftijdstoezicht. Hij noemt het ‘uitlokpraktijken’.

https://www.bndestem.nl/oosterhout/uitlokking-oosterhoutse-kastelein-in-beroep-tegen-boete-voor-schenken-alcohol-aan-20-en-21-jarigen~a87ebd8e/

Wageningse studenten die een feestje willen geven, doen er goed aan geen pot voor de onkosten neer te zetten. Drie Wageningse studenten hebben boetes gekregen van samen 4.000 euro voor het schenken van alcohol op 5 mei. Volgens de gemeente verdienden ze geld met hun feest, en dat mag niet.

https://www.gelderlander.nl/wageningen/studentenhuis-in-wageningen-krijgt-ruim-4-000-euro-boete-na-huisfeest~abbdf239/

Wanneer is iemand te dronken en mag je hem geen alcohol meer geven? Dat is een lastige afweging. Voor horecamedewerkers, maar ook voor de handhavers die de horeca moeten controleren. De nieuwe 360 gradenvideo Doorschenken van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) biedt handvatten.

Als iemand lallend over de bar hangt, is het duidelijk dat diegene een glaasje te veel op heeft. Maar dronkenschap is niet altijd zo zichtbaar. Horecamedewerkers moeten hierin steeds de juiste afweging maken. Want overmatig alcoholgebruik veroorzaakt overlast in de openbare ruimte, een onveilig gevoel bij het uitgaanspubliek en kan leiden tot gezondheidsschade.

De nieuwe 360 gradenvideo Doorschenken, die het CCV samen met gemeente Amsterdam, KHN Amsterdam en Jellinek Preventie heeft gemaakt, biedt handvatten en helpt horecaondernemers hun personeel te trainen. Maar ook voor DHW-handhavers kan deze video interessant en leerzaam zijn. Met de video kijk je niet alleen naar de situatie, je krijgt echt het gevoel dat je er middenin staat.

De video is voor iedereen beschikbaar en te downloaden via de CCV 360° Experience app in de Google Play Store en de Apple App Store.